OEFENINGEN IN HARDOP-DENKEN -ESSAYS

Martin van Amerongen en de Zwaan van Avon. De in 2002 overleden journalist, publicist en hoofdredakteur van de Groene Amsterdammer, was een hartstochtelijk liefhebber van het werk van William Shakespeare. Schets van een liefdesrelatie.

'Lachen mag nog van God' - het proces tegen Galileo Galilei. Reconstructie van de kerkelijke procesgang tegen de natuurkundige die bewees dat Copernicus gelijk had en de Roomskatholieke Kerk ongelijk: de aarde draait om de zon, en niet omgekeerd. Paus Johannes Paulus II was - na zo'n vierhonderd jaar - de eerste kerkvorst die het toegaf.

Der heimatlose Jude. Beroemde joden op de schuldbewuste Duitse toneelplankieren. Verslag van een rondreis langs de Duitse Nathan, Shylock, Barrabbas, de personages van Judith Herzberg, en A. die de rijke jood wordt genoemd uit Rainer Werner Fassbinders 'Het vuil, de stad en de dood'.

Het emotionele moment op de bühne. Een gangbaar vooroordeel over toneelspelen is dat het pas mooi is, wanneer acteurs hun hele hebben en houwen in de rol en het acteren stoppen. Zou er misschien toch iets anders aan de hand kunnen zijn? Een berekende gradatie aan emotionaliteit bijvoorbeeld, bijeengehouden door een doordachte vorm?

'De last van de bergen ligt achter ons / Voor ons ligt de last van de vlakten' - Brechtprodukties in Nederland, enkele persoonlijke observaties. De Duitse toneeldichter Bertolt Brecht (1898-1956) is nooit echt populair geweest op de Nederlandse planken. Wie speelden hem wél, waarom, en hoe? Dit essay werd geschreven ter gelegenheid van Brechts honderdste geboortedag, in 1998.

De 'schok van het nieuwe' in het toneel. Toneel wordt vaak een achterlijke kunstvorm genoemd. Weet deze kunstvorm het publiek nog te schokken? Gaat het daarin alleen om het doorbreken van seksuele of maatschappelijke taboes? Of kan de kunstvorm zélf ook schokwerkingen teweeg brengen?

De architectuur van onze dromen - Opleiden tot theatermakers in Utrecht. De stad Utrecht heeft sinds het begin van de jaren negentig weer een bloeiend theaterleven, waaraan een aantal podia (naast de schouwburg ook het Theater Kikker, RASA, het Akademietheater) en groepen (De Paardenkathedraal, 't Barre Land, Dansend Hart, Aluin en Het Filiaal) hun bijdragen hebben geleverd. Sinds lang heeft de Utrechtse Universiteit een subfaculteit die zich met theaterwetenschappen bezighoudt, voorts is er sinds kort ook een Utrechtse theaterschool. Hoe bereiden die scholen hun studenten op voor de beroepspraktijk en wat vinden de afgestudeerden er zelf van? Een kleine studie aan de hand van bronnenonderzoek en interviews.